Door Arie van Buuren
Voorbereidingen
En zo sta ik in maart 2024 voor een groep onbekende jongeren, een aantal jongeren uit de Westerkerk en een aantal jongeren uit de Oude Kerk. Ook de begeleiding maakt kennis met elkaar. Ik sta te vertellen over de Roma dorpen en een werkproject waar ik afgelopen week ter plaatse in Bulgarije was.
Het werkproject; een donkere kelder, zand op de grond. Wat moeten we hiervan maken in een week. En dat kinderwerk, hoeveel kinderen zullen er zijn? Wat krijgen we te eten? Waar is het? In Rozino, waar we klussen? Allemaal op 1 plek?
Zoveel vragen waar we eigenlijk geen antwoord op hebben. Wat we wel weten en moeten doen is geld inzamelen met onze jongeren. Er is veel gebakken, pizza gegeten, catering verzorgd, nacht zonder dak(echt op karton geslapen door een aantal), Bulgarije fair, piano verkocht en de leuke klappers waren de dienstenveiling. Wat is er in beide kerken gelachen tijdens dit event.
Toen waren we klaar met de voorbereidingen, € 40.000 is er met elkaar opgebracht, meer dan het € 30.000 was streefbedrag.
Sophie, de drijvende ondernemende kracht achter voorbereidingen, laat haar dochter en man (Josephine en Arend) meegaan en blijft als thuisfrontcommissie thuis. Onder het motto, delen is vermenigvuldigen!
Ondertussen krijgen we week voor vertrek te horen dat Roos misschien niet meekan, maar dat is gelukkig wel gelukt en dat is maar goed ook. Want haar stralende glimlach en zangtalent zijn onmisbaar. Nu zijn Gerande en Bert Dokter aan zet. Zij hebben tickets geboekt, een hotel in Karlovo en het idee om met 4 busjes te rijden door Bulgarije.
Ondertussen was de vloer gestort in de kleder en elektriciteit aangelegd (uiteraard niet zoals bij ons) overal witte snoeren, maar het functioneert en ook lampen met schakelaars. Dus bouwlampen waren niet nodig. En weer een goed teken dat de Roma bevolking zelf actief meewerkt.
Maar ze hebben ons nodig, de financiële middelen om gas te geven en het project een lekkere boost te geven.
De reis
Een paar dagen voor vertrek horen we dat Finn niet is opgenomen op een lijst bij Mission Possible. Last minute voor onze Finn een ticket geboekt. En wat denk je……. Businessclass. Bijbelse gedachte: wie het laatst komt, kan wel eens de beste plek hebben.
Nadat iedereen ingecheckt is, de dag voor vertrek, gaan we zaterdagmorgen 5.45 uurt verzamelen. Gerande van Mission Possible gaat ons begeleiden en is er klaar voor na een goede nacht in de Veluwse lucht.
Ouders en andere belangstellenden zwaaien ons uit, na een gebed van ds. André Priem. Die ook vroeg het bed is uitgekomen om zijn schapen de wei in te sturen.
Onder leiding van Bert Neijboer met zijn camper gaan we met flink aantal auto’s naar Schiphol. Daar gaat alles voorspoedig, en dan is er tijd voor koffie met iets lekkers. Om lekker met tien man van de leiding te kunnen zitten, zitten we in een lounge bar. Wordt je na aanmelden naar een tafel gebracht. De toon is gezet: we zorgen goed voor onszelf. Dan kun je ook goed voor anderen zorgen, zeggen ze altijd.
Allemaal instappen en ja hoor, Finn zit vooraan, achter de gordijntjes. We fantaseren dat zijn voeten gemasseerd worden, de mee-eters worden verwijderd en een kleine botox behandeling ook langs komt.
Verder hebben we een voorspoedige vlucht, Thomas zit naast me. Hij vliegt voor het eerst. Zijn reis begint aan het gangpad en eindigt bij raampje. We kennen elkaar voor de vlucht nauwelijks, en nu zijn we forever friends. Verder beginnen de baldadige grapjes al te ontstaan en merk je dat het een leuke groep jongeren is.
In Bulgarije
Vol spanning komen we aan op Sofia.
Daar staan Roumen en Irina (Mission Possible team Bulgarije) ons op te wachten.
Bert Dokter, de president van Mission Possible en Mission Possible team Nederland, was al in Bulgarije met de bestuursleden: Beert van den Berg en Matthijs de Snoo. Beide bestuursleden hebben hard meegeklust, meegenoten en stonden met beide voeten in de Missie. (Na een paar dagen zijn ze weer moe, maar voldaan naar huis gegaan).
Zo, we kunnen op pad. O nee, eerst nog 2 bussen halen op mijn naam, Martijn werd ook uitgenodigd om chauffeur te worden. Nadat we de financiën hebben geregeld, gingen we naar een parkeergarage. Onderin stonden de bussen, vier etages omhoog rijden en in de derde bocht reed ik al schade aan mijn bumper. ‘O, o, Arie’ zei Roumen die naast me zat….afijn we zien wel hoeveel borg we terugkrijgen.
Zo iedereen ophalen bij het vliegveld na een uur wachten en de reis kon beginnen. Alle gaten omzeilen in de weg, goed volgen en meer schade voorkomen. De missie is begonnen. De sfeer zat er goed in onderweg, door en tussen de bergen was het genieten van de herfstkleuren en Golden Houres, die maar bleven duren. De zon heeft ons de hele week een onvergetelijke natuur gegeven. En de mooiste foto’s als herinnering. Onderweg veranderden de dorpjes en zag je het armer worden, met overal de Roma dorpen aan de rand van de plaatsjes.
We hadden een uur vertraging in Nederland, met het uur tijdsverschil, loop je al snel achter op schema. Dus even naar onze werkplek Rozino wezen kijken, eerste indruk van de Roma bevolking. Kennis maken met de Pastoors Danchu, en zijn zonen Phillip en Bozhedar. Kerkzaal bekeken en de kelder. Mooi opgeruimd, alle materialen al aanwezig, dus met vertrouwen kon de bouwploeg starten op maandag.
Daarna vlug naar hotel voor de maaltijd en incheck in het hotel. Dit was ff stressen voor Gerande, maar alles kwam goed, behalve de harnaskevers op een aantal kamers. Kwamen van de bomen. Ze planten zich voort als je erop slaat en beginnen dan ook te ruiken. Maar geen onvertogen woord door de jeugd. De meeste werden opgeruimd en later in de vervangen door luizen😉. Ach je kunt niet altijd 6 gooien, zeggen we dan maar.
De stad Karlovo verkennen en lekker slapen. Uiteraard hebben we wat goedkope cognac van Beert opgemaakt, met een biertje on the site.
Iedereen heeft zin in de dag van morgen.
De zondag
Zondag hebben we ontbeten in een hotel onderweg, tussen Karlovo en Rozino. Dit hebben we de hele week gedaan, dus vijf ochtenden bruine eitjes en de rest mogen nuttigen. Schijnt wel dat ze regelmatig suiker/zout in mijn thee hebben gegooid, we kregen een steeds betere band met de jeugd.
Ik dacht al bij mezelf, wat een speciale thee hier in Bulgarije. Finn en Thomas zijn vingervlug.
Daarna naar de eredienst en die was indrukwekkend. Vooral de grote boxen weer, en de zangeres. Die had een zingende microfoon, en poliepje op de stemband, een kleintje denk ik. Maar zonder gekheid, het was heel mooi en hard. Ik zat op de eerste rij.
We hebben met z’n allen gezongen, met hart en ziel. Vorige edities zong alleen de leiding, maar deze keer iedereen uitbundig Opwekkingsliederen op het boxje van RuudJan.
Ik heb een beschilderde lei van de Oude Kerk mogen aanbieden met hun Oude Kerk erop en het logo van MP, en de Bulgaarse vlag. En de connectie met de wijkgemeenten en de Roma bevolking.
Na de dienst zijn we naar Pevtcite gegaan. Eerste kennismaking met de plek waar we kinderwerk gaan doen op donderdag en vrijdag.
‘s Middags waren we vrij en zijn de meeste de berg opgegaan voor een pittige wandeling naar een kruis. Michel en Bert gingen verder naar de watervallen beneden. Grootste groep klom door, heerlijke tocht, zelfs met Beert, 74 jaar, met pacemaker. We spannend, maar een echte doorzetter.
En Jannie op gladde schoenen, in haar kleine koffer was dat alles wat ze mee had genomen. Bij het kruis gingen de echte doorzetters nog hoger.
Wel een foto genomen van die deelnemers, want er lopen beren. Wij hebben een kaarsje gebrand in het kapel en teruggegaan.
‘s Avonds een indrukwekkende bezinning met elkaar onder leiding van Ds. Desiree Prins, die voor elke dag iets had gemaakt.
Weer heerlijk gegeten, veel groenten(tomaten) en lekker eten de hele week.
De werkweek
De werkweek kon beginnen en bijna elke dag ging de werkbus om 7.30 uur weg. Deze mannen van de bouw regelden zelf ontbijt. Vanwege de flexibiliteit met de busjes was dat perfect. 8.00 uur ging er een boodschappenbusje op pad naar Kaufland, lunch halen en veel waterflessen. 9.00 ontbijt in “eitjeshotel”. Twee bussen gingen naar Slatina voor het kinderprogramma en ik reed door naar Rozino.
Daar was ik zwaar onder de indruk van de voorgang. Strippen zaten al op de vloer, metal stuc was al horizontaal. En iedereen was lekker bezig. Er was nog niet voor iedereen wat te doen, dus ik bracht Desiree toch naar het kinderwerk met aantal jongeren.
Desiree had navigatie aanstaan, ik miste in het dorp een “weg”, de volgende weg was niet goed, dus omdraaien. Maar die weg was net zo beroert vol gaten en eng. En dan kom je in een echt arme wijk. En dan ineens is er een gebouwtje met vlaggetjes en een beamerlaken, wat een gezellige boel.
Zo reed ik de eerste werkdag veel rondjes. Overal was activiteit én gezelligheid.
Waar gelachen wordt, zijn geen boze gezichten.
Bogomila, een Roma dame uit Pevtcite, die gestudeerd heeft in Sofia, social work, en nu werkzaam is bij MP Bulgarije en daar een voorbeeld is voor vele kinderen en jonge dames, is ook aangesloten. Heel gezellig.
De eerste dag was dan ook een zeer geslaagde dag. En het ritme van eten, bezinnen, en vrije tijd begon ook al goed te bevallen. Met thuisfront is contact houden niet makkelijk door vol programma en gezelligheid.
Als een trein
Dinsdag werd weer een klusdag. We hebben verf en bouwmaterialen gehaald voor een vloer met afvoer in Slatina. Daar hebben Martijn, Michel en Bert Huisman hun handen onder de blaren geschept aan beton en zand. Wel geslaagde basis voor een toilet.
Het plafond is inmiddels wit gespoten, Pastor Philip leert hoe de pomp werkt en spuit ook zelf.
De gipsploeg, Daniel en Jozua, noemen zichzelf de knotjes, zijn lekker bezig, Levi en Rutger helpen Arend en Alexander. Bert is de rechterhand van Martijn. En Ruudjan keek of alles waterpas zat, op gepaste afstand, en is ook heel druk geweest…
Zo werkte het als een trein. Ondersteunt door iedereen op verschillende manieren.
Jannie is een plamuurspecialist, Desiree stopte het glaswol lekker in, al waren het haar kindjes onder de deken.
Ook het kinderwerk, onder leiding van Wilma, was een groot succes. Daar waren veel jongeren actief. Het rouleerde als een onvergetelijke machine. Iedereen pakte zijn moment om alles te doen.
Op de woensdag hebben we ontbeten in de kerk van Bogomila, zelf een kerk gestart in Karlovo en nu al meer dan 50 gemeenteleden. Hier werden de babyboxen door een groep ingepakt. Deze zijn vrijdagmiddag uitgedeeld in Karnare, een indrukwekkend Roma dorp waar we dagelijks langsreden.
Woensdagmiddag met z’n allen naar de Sipka pas. Na 800 treden zijn we aangekomen op een belangrijke plek voor de Bulgaren. Daar is na honderden jaren van Turkse bezetting een einde gekomen, en begin 19e eeuw werd Bulgarije onafhankelijk, dacht ik.
Hier werden de brieven overhandigd aan de jongeren met liefdevolle boodschap. Deze waren thuis van te voren geschreven. Hoe mooi is het om dit te krijgen, en dat je deze brief kan meenemen je leven in.
Daarna met elkaar bidden bij een kruis, niet iedereen stond in een lekkere houding, door de kring stonden sommigen met oren in de wind en in een bijzondere houding, want de we stonden in een kring richting Bulgarije. Iedereen mocht hardop, omstebeurt bidden. Sommige excursieleden hoorden alles, anderen maar drie gebeden door de harde wind. Kortom, sommige moesten echt lijden bij het kruis.
Daarna weer 1.5 uur teruggereden, moe, maar voldaan. Ik iets minder, want heb met Resa en Roos in het busje omhoog gereden. Resa heeft een enkelblessure, iets te enthousiast op zondag, maar heeft wel een ziekenhuis in Plovdiv gezien, sommige hebben altijd geluk.
Donderdag hebben we alle gipswanden wit gespoten met de Roma mannen. Het werk ging supersnel en alles veranderde. Er kwam licht in de duisternis.
Iedereen onder de indruk van zichzelf en elkaar.
Door onze respectvolle houding en fijne groep, mochten we pizza en babyboxen uitdelen in Karnare, dat is een groot compliment. Dus het programma voor vrijdag was een hele mooie.
Eerst nog een heerlijke donderdagavond met een voetbalwedstrijd. Arend hoorde bij iedereen, of was tegen iedereen, Bogomila vol Roma temperament, Daniel is een echte balletjesafwachter, en iedereen met korfbalachtergrond hebben toch ook voetbalgevoel. Wel bijzonder dat ze “partij” roepen als ze bal hebben. Ook Desiree heeft de looplijnen goed door, hard vragend om de bal. Wat een gedrevenheid en lachen, gieren, brullen. RuudJan was niet echt doelgericht, volgens Alexander zaten de schoenendoos er nog omheen.
Afronding
Vrijdag was dan de dag dat kinderwerk in Pevtcite werd afgesloten met een grote groep kinderen en missieleden.
In Rozino werd de kerkzaal versiert en alle gereedschappen intensief schoongemaakt. De pomp blijft in Bulgarije en wordt geschonken aan MP Bulgarije, de pastoor kan er, denk ik, mee overweg.
Als dank voor alle werkzaamheden hebben we een lunch aangeboden gekregen van de Roma in Rozino. Met dans en zang van keurig geklede, verzorgde Romakinderen werd ons eten binnengebracht. Heerlijk verzorgd, altijd wel de vraag wat je eet…maar niemand heeft deze week gezeurd over het lauwe, soms koude eten. Wel veel tomaten trouwens, tot vreugde van enkelen😉.
Na het diner hebben we toespraken gehad en gehouden van wederzijdse dankbaarheid en verbondenheid voor het leven. Dat de Here God ons verbind, en deze missie je met 2 voeten in de wereld zet van armoede, maar vol hoop, geloof en vooral naastenliefde. Deze week zijn we echte frontstrijders geweest.
Bogomila kreeg ook een bord van ons mee met geloof, hoop en liefde voor haar kerk. Het kleine teken hebben we opgehangen bij de ingang naar de kelder. Het grote bord, dat boven de ingang is gehangen, betekent Faith, hope and love en onder het kruis staat de tekst, Gods Kerk in Bulgarije.
Daarna zijn we met z’n allen de opgeruimde kelder ingegaan, wat een werk is er verricht, en wat een basis voor de Romamensen om door te pakken. Missie ruimschoots geslaagd!
Al gaat het niet om het werk, maar om de aanwezigheid en voortbewegen als een brief van Jezus. In zijn voorbeeld, onvoorwaardelijke liefde.
Karnare
Alles kwam bij elkaar in Karnare, wat we als laatste hebben bezocht. Ongeklede kinderen, blote voetjes, korte haren, zowel meisjes als jongens. Maar wel hele mooie mensenkinderen, die we met elkaar een betere toekomst willen geven, waar mogelijk. Deze emotionele, indrukwekkende omgeving heeft onze ogen nog meer geopend dat niks vanzelfsprekend is, en waar je geboren wordt je basis is. Levensgeluk hebben we allemaal, ook de Romamensen, maar pak de kansen die langskomen.
Nu is het zaterdagmorgen, 9.40 Bulgaarse tijd en we landen 9.00 in Amsterdam. Bijzonder dat we in één week zoveel vriendschappen hebben gesloten, ons hart gevuld is met alle indrukken. Mooie groep mensen zijn we met elkaar, en wat kunnen de ouders en partners trots zijn op deze groep. We zijn zonder gevoel van leeftijdsverschil op missie geweest. Een gedeelte van de leiding is zelfs stil thuisgekomen, rond 1.00 uur van gezellig avondje in horeca om de hoek, terwijl veel van de jongeren liggen te slapen(denken we).
Mission Possible Nederland,
Gerande en Bert, bedankt voor de kans om met deze groep op pad te gaan, voor de perfecte, zorgeloze leiding.
Mission Possible Bulgarije, Roumen, Irena en Bogomila, thank you for everything, de translating in Bulgarian, de food and all the humor and love!
Sophie, bedankt voor de thuisfront, je inspanningen en delen van Arend. Je bent een kanjer en een grote schakel voor het slagen van de Missie.
Met liefde geschreven, bedankt voor alles wat jullie hebben gegeven💋
Arie van Buuren